Antalya Ticaret Borsası Başkanı Çandır: “Domates İhracat Yasağı Çok Olumsuzdu. Kararlar Bize Sorulmalı”
Bugün alınan domates ihracatını kısıtlama kararının kaldırılmasına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Kurulu (ATAK) Başkanı Ali Çandır, “Tarım Bakanlığımızdan domates ihracatına yasak getirildi. Bu bir karardı. ‘Gıda güvenliği ve arz dengesi’ bahanesiyle yapılan açıklamada, “İhracat için üretim ve ihracat için tüm planlamayı bu yönde planlayan ihracatçı ve üreticilerimizin dengesi bir anlamda bozuldu. Tam havalar düzelmeye başlayınca böyle bir karar çok olumsuz oldu” dedi. Çandır, havaların ısınmasıyla birlikte fiyatlarda da gevşeme beklediklerini söyledi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, domates fiyatlarındaki artış ve deprem nedeniyle “gıda arz güvenliğini ve fiyat istikrarını sağlama” gerekçesi ile 14 Nisan 2023 tarihine kadar domates ihracatını kısıtlamıştı. 2 Mart 2023 tarihli domates ihracatının kısıtlanmasına ilişkin karar, Antalya’da domates üreticisi çiftçiler tarafından protesto edildi. Bakanlık dün domates ihracatını kısıtlama kararını kaldırdı. Kararın tebliği bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.
Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Kurulu (ATAK) Başkanı Ali Çandır, domates ihracatı yasağı ve akabinde kararın kaldırılmasına ilişkin gelişmeleri ANKA’ya değerlendirdi. Çandır, Antalya’da yaklaşık 150 bin dekarlık alanda domates üretimi yapıldığını, düzenlemelerden çalışanlar dahil 400 bin kişinin etkilendiğini bildirdi.
Türkiye’nin Avrupa, Rusya ve Balkan ülkelerine domates ihraç ettiğini vurgulayan Çandır, resmi verilere göre Türkiye’de domateste yeterlilik oranlarının daha yüksek olduğunu belirterek, “İhraç ettiğimiz ürün iç piyasayı etkileyecek düzeyde değil. çok pazarlayın.”
İhracat yasağı kararıyla ihracatçı ve üretici dengesinin bozulduğunu belirten Çandır, ANKA Haber Ajansı’na şunları söyledi:
“Geçen Cuma günü Tarım Bakanlığımız domates ihracatını yasakladı. Bu ‘gıda güvenliği ve arz dengesi’ bahanesiyle alınan bir karardı. Bu doğrultuda tüm ihracat planlamalarını planlayan ihracatçılarımızın ve üreticilerimizin istikrarı da önemli. yönelik üretim ve ihracat bir anlamda bozuldu.Önceki dönemlerde iç piyasada fiyat hareketlerini ayarlamak için kullanılan bir mekanizma ile karar alındı.Patates, soğan, mercimek gibi ürünlerimize dönemsel olarak kısıtlamalar getirildi. Bu konuda iç fiyatlar düşsün diye bir yaklaşımda bulunuldu.Doğrusunu söylemek gerekirse iklimsel üretimimizde Ocak ayından Şubat ortasına kadar arzımızda azalma oldu.Bir sorun oluştu.Tam havalar düzelince ve arzımız artmaya başladı böyle bir karar çok olumsuz oldu.İhracatçıyı da üreticiyi de derinden etkiledi.Pazar planlaması yapanlar ne yapacaklarını şaşırdılar.
“İHRACAT YOLUYLA PAZARIN DÖKÜLECEĞİNİ DÜŞÜNMEK DOĞRU BİR YAKLAŞIM DEĞİL”
Kış sezonunda ise üreticimiz ihracat için eserlerini gönderiyor. Ayrıca girdi maliyetlerinin 2-3 yıl artması iç piyasa koşullarında üretip satmaya uygun değil. Çünkü maliyetler gerçekten arttı. Tüm üreticilerimizin dediği gibi ihracat yaparak domatesi 12-13 TL’nin ortasında kurtarabileceklerini söyleyebilirler. Üreticiden 12 liraya mal olan domatesin nakliyesi, ambalajı ve ambalajı ile fiyatlar çok yüksek. Bu nedenle ihraç mallarının ihracatı ile pazarın daralacağını düşünmek bence çok gerçekçi bir yaklaşım değil.
“HAVANIN IŞINMASIYLA FİYATLARDA GEVŞEME BEKLİYORUZ”
Dünyadaki bozulabilir eserlerin hiçbirinde, bir maliyet ve kar marjıyla satılan eserler yoktur. Bütün bunlar arz ve talebe göre şekilleniyor. Arz artarsa fiyat düşer. Arz azalırsa fiyat yükselir. Bu nedenle havaların ısınmasıyla birlikte fiyatlarda bir gevşeme olmasını bekliyoruz.
“YASAK DİĞER SEBZELERİ ETKİLİYOR”
Sadece domates ihracatını yasaklayarak, domates ihracatını yasaklamıyoruz. Çünkü ihracatçımız karma ihracat yapıyor. Domates, biber, patlıcan gibi başka sebzeleri kamyona yüklediğimiz için diğerlerini de etkiliyor. Antalya anlatılırken ‘turizmin başkenti’, ‘tarımın başkenti’ denir ama Antalya’nın kırsalından şehrin tüm kılcal damarlarına yayılan para tarımdan giden paradır.”
“DOMATES FİYATI ÇOK ARTMAZ AMA İKLİM KARAR VERİR”
Domatesin kilogram fiyatının 100 TL’ye çıkabileceği argümanlarına ilişkin Çandır, “Domates çeşitlerinde farklı fiyatlar bulabiliyoruz. Bu ürünlerde tüm fiyatlandırmalar arz ve talebe göre belirleniyor, bu nedenle önerimiz domates fiyatının bu olması. bundan sonra çok artmayacak ama buna iklim karar veriyor.” ” söz konusu.
“GÖRÜŞLERİMİZİ ALIN”
Çandır, ihracatla ilgili bu tür kararlarda görüşlerinin alınmasını istedi. Candir dedi ki:
“Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Meclisi olarak birlikte hareket eden bir yapıya sahibiz, bu nedenle bu tür ihracatlarla alınan kararlarda görüşümüzün alınmasının daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Çünkü Ankara’dan alınan kararlar bazen erken ya da geç alınıyor.”
